"Dojrzałość płciową kózki uzyskują w wieku od 3 do 9 miesięcy, w zależności od rasy. Rasy kóz polskich należą do kóz wcześnie dojrzewających. Dojrzałość płciową koźlęta osiągają na ogół w wieku 5 miesięcy, jednak zdarza się to już w wieku 3 miesięcy. Stąd też, przed osiągnięciem tego wieku, należy rozdzielić odchowywaną młodzież. Z obserwacji własnych wynika, że najniższy wiek pierwszego wykotu w Polsce wyniósł 225 dni. Z dużym prawdopodobieństwem można przypuszczać, że jest on raczej wynikiem przypadkowego krycia, na skutek zbyt późnego rozłączenia koźląt, niż kojarzenia planowanego przez hodowcę. Dojrzałość płciowa nie jest jednak jednoznaczna z dojrzałością rozpłodową. Przyjmuje się, że dojrzałość rozpłodową kózki uzyskują w momencie osiągnięcia ¾ masy ciała dorosłej kozy.
Koziołki dojrzewają płciowo w tym samym wieku co kózki, a dojrzałość rozpłodową uzyskują również w wieku 7-8 miesięcy, kiedy to jakość nasienia (ruchliwość plemników, ich zdolność do zapłodnienia) osiąga poziom jakości nasienia kozłów dorosłych." |