| Rozród kóz |
| Dojrzałość płciowa kozy uzyskują w wieku 4-6 miesięcy.Nie jest to równoznaczne z momentem dopuszczenia kóz do kozła. Wielu hodowców praktykuje dopuszczenie kóz do kozła w wieku od 12 miesięcy gdyż jest to wiek odpowiedni dla kozy. Występowanie rui objawia się się charakterystycznym pomekaniem kozy oraz odgięciem ogona i wykazywaniem odruchu tolerancji na obskakiwanie przez inne zwierzęta. Kozy w takim stanie są niespokojne,charakteryzują się obniżonym apetytem, nastroszoną sierścią, nabrzmieniem warg sromowych oraz wypływem znacznej ilości śluzu z dróg rodnych. Cykl rujowy u kóz trwa 21 dni. Jajeczkowanie następuje pomiędzy 30-36 godziną od początku rui, która trwa do 36 godzin. Doprowadzenie kozła powinno nastąpić nie później jak 12 godzin od rozpoczęcia rui. Stanówka u kóz trwać powinna ok 42 dni ( 6 tygodni).Okres ten obejmuje dwa cykle rujowe i daje dużą pewność co do skuteczności pokrycia. Młody kozioł w wieku do 18 miesięcy może w trakcie stanówki pokryć 20-25 kóz, kozioł starszy 40-45. Ciąża u kóz trwa średnio 150 dni przy wahaniach od 140-165 dni. Na 6-8 tygodni przed wykotem kozy należy zasuszyć.Koza w ciąży powinna znaleźć się pod szczególną opieką.Brak skrupulatnej opieki może prowadzić do poronień.Ważne jest odrobaczanie kóz przed okresem zimowego żywienia, na który przypada większa cześć terminu stanówki. Brak takiego postępowania może spowodować występowanie kokcydiozy i motylicy, co może skutkować właśnie poronieniami.Po odrobaczeniu ciężarnym kozom najlepiej podawać zielonkę lub marchew (skroploną oliwą), znacznie zwiększające pobór prowitaminy A,bardzo potrzebnej w tym okresie roku i stanu fizjologicznego. Zbliżający się poród zwiastuje pojawienie się dołów głodowych, które są efektem zmiany położenia płodów w łonie matki.Widoczny w drogach rodnych kozy pęcherz z wodami płodowymi,którego nie wolno przebijać, oznacza poród.Niepokój kozy zaczyna wzrastać aż do chwili kiedy zwierzę położy się na boku i zacznie przeć.W tym momencie daje się - przy prawidłowym ułożeniu płodu przed porodem- zauważyć główkę koźlęcia.Przełomowym momentem porodu jest przepchnięcie główki przez kanał łonowy miednicy.W trakcie tego zdarzenia następuje przerwanie pępowiny.Ponieważ matka zaczyna się interesować potomstwem m.in. wylizując koźlę i przegryzając pępowinę, hodowca w tym momencie powinien zdezynfekować pępowinę koźlęcia jodyną lub fioletem.Jeśli nie istnieje taka potrzeba powinniśmy dać matce zając się koźlęciem a hodowca powinien być tylko obserwatorem. |